گزیده‌ای از کتاب مفاتیح الحیات
گزیده‌ای از فصول بخش اول کتاب ارزشمند مفاتیح الحیات
فصل دوم: یادگیری و دانش‌اندوزی
فصل دوم«یادگیری و دانش‌اندوزی» از بخش اول «تعامل انسان با خود»
در معارف دينی بر دانش‌اندوزی تأكيد فراوانی شده است و به انسان سفارش شده كه از گهواره تا گور دانش بجويد. در روايات بسياری به يادگيری دانش‌های لازم و سودمند سفارش شده است. برپايه روايات، پدران و مادران بايد به آموختن دانش‌های مورد نياز فرزندانشان در دوران كودكی اقدام کنند تا در بزرگ‌سالی از ثمرهای آن بهره‌مند شوند.
در ابتدای این فصل در مورد اهميت دانش‌اندوزی، سخنی از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم نقل شده است که می‌فرمایند: يا عالم باش يا در حال آموختن دانش و وقت خود را در بيهودگی و خوشگذرانی صرف نکن.
دربارۀ فضیلت تعلیم و تعلّم هم اميرمؤمنان سلام الله علیه میفرمايد: ای مؤمن! علم و ادب بهای جان توست، پس در آموختن آن بکوش، پس هر چه بر علم و ادب تو افزوده شود بر ارزش تو افزوده میشود، چرا که از راه دانش، به پروردگارت راه میيابی و با ادب، خدمت پروردگارت را نيکو به‌جامیآوری و با اين ادب در خدمت است که بنده سزاوار ولايت و قرب الهی میگردد، پس نصيحت مرا بپذير تا از عذاب برهی.
در قسمت دیگری از این فصل در مورد «یادگیری علوم مورد نیاز» که از ضرورت‌ها و موجب حفظ عزت و قدرت مسلمانان است، می‌خوانیم:
امام كاظم سلام الله علیه میفرمايد: رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم وارد مسجد شد و ديد گروهی گرد مردی را گرفته‌اند. پرسيد: او کيست؟ گفتند: علاّمه است ای رسول خدا! آن حضرت صلّی الله علیه و آله و سلّم پرسيد: در چه چيزي علاّمه است؟ گفتند: نسب‌های عرب و تاريخ آن‌ها و ايام جاهليت و شعر و ادبيات عربي را میداند. رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمود: اين، دانشی است که هركس آن را نداند برای او زياني ندارد و هركس آن را بداند برای او سودی ندارد.
كنايه از اين كه مسلمان و جامعه اسلامی بايد برای فراگيری دانش، اولويت‌بندی كند و به دانشی بپردازد كه برای دنيا و آخرت او سودمند باشد يا زيانی را بزدايد.
همچنبن در ادامه به برخی از علوم مورد نیاز از جمله: آموزش علوم دینی، آموزش عقاید، قرآن، حدیث، فقه و واجبات، حرفه و صنعت، شعر دینی و آموزش مهارت پرداخته که توجه شما را به فرازی از این بخش جلب می‌کنیم:
امام رضا سلام الله علیه، دربارۀ نیاز آموزش علوم دينی میفرمايد: خدا رحمت كند بنده‌ای را كه امر ما را زنده بدارد. راوی پرسيد: چگونه امر شما را زنده كند؟ آن حضرت فرمود: علوم ما را فراگيرد و به مردم بياموزد، چرا كه مردم اگر زيبايی‌های كلام ما را بدانند از ما پيروی می‌كنند.
بخش پایانی این فصل، آداب تعليم و تعلم را به خود اختصاص داده است که از جمله عناوین آن می‌توان به: آموختن از شایستگان، صبوری، شرم نکردن، جواز تملّق در تعلّم و ... اشاره کرد.
در انتهای این بخش در مورد پاداش تعلیم هم چنین آمده است:
عبدالرّحمن سُلمی به فرزند امام حسين سلام الله علیه، حمد را آموخت. وقتی که كودك آن را برای پدرش خواند، آن حضرت هزار دينار و هزار لباس زينتی به او داد و دهانش را از مرواريد پُر كرد. در اين مورد به آن حضرت اعتراض کردند. او فرمود: اين، در برابر عطای او (تعليم) چيزی نيست.
منبع: بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء
http://khaneyeminajoon.blogfa.com/
کانال تلگرام من: https://t.me/khaneyeminajoon
